بررسی تأثیر اکولوژی و نقش عوامل محیطی در اخلاق و رفتار انسان از منظر قرآن و نَهْج‌الْبَلاغَه

توجه و دقت‌نظر ادیان الهی به اصلاح اخلاق و رفتار انسان، ضرورت بررسی نقش عوامل محیطی، هم‌خوان با دستورهای قرآن کریم و نهج‌البلاغه را دوچندان ساخته است. در این زمینه، کشف اصول اعتقادی و عملی این دو کتاب گران‌قدر، بایدها و نبایدهایی را ترسیم می‌نماید که در قبال عوامل محیطی برای اصلاح رفتار باید شکل گیرند. این مقاله به روش توصیفی– تحلیلی، مبانی اکولوژیست قرآن و نهج‌البلاغه و نقش و تأثیر و اهمیت عوامل محیطی در اصلاح اخلاق انسان را رصد کرده است. علم اکولوژی، به تأثیر عوامل جغرافیایی و اجتماعی در افکار و اخلاق انسان می‌‌پردازد. مطابق کاربست اکولوژیست قرآن و نهج‌البلاغه، تأثیرات محیط طبیعی و اجتماعی، اصول بنیادین طبیعت انسان مانند اراده را دگرگون نمی‌سازند، ولی آداب و رسوم و قوانینی را به وجود می‌آورند که می‌توانند بر شئون حیات مردم ‌تأثیر گذارند؛ از این رو، افرادی که در محیطی نامناسب و آلوده زندگی می‌کنند، از عفو و بخشش الهی به دور هستند و تنها راه رهایی و نجات آنان، خروج و ترک آن محیط دانسته شده است.